برخی از زمینه هایی را که بسیجیان می توانند در آن به صورت فعال وارد شده و از توان خود در دفاع از حریم آزادی و استقلال و حکومت اسلامی بهره گیرند، می توان به شرح زیر عنوان کرد:
1- بسیجی و حضور در صحنه
بسیجیان با تعقیب خط صحیح انقلاب اسلامی، از طریق افزایش معلومات و سطح دانش و آگاهی های خود من جمله بینش سیاسی، می توانند در صحنه های مختلف، حضور خود را اعلام دارند و خنثی گر توطئه دشمنان انقلاب بوده و با شجاعت و فداکاری از آفات احتمالی انقلاب جلوگیری کنند. آنها از این طریق می توانند راه شهدای جاوید را پاس دارند و از ارزش های والای انقلاب اسلامی محافظت نمایند.
شناخت آفات انقلاب و زدودن آنها یکی از وظایف عمده بسیجیان است که همانند باغبانانی دلسوز، نهال نورسته انقلاب را از وسوسه خناسان مصون نگه دارند. زیرا یک انقلاب ممکن است به آفات مختلفی که چهره ها و رنگ های متفاوت دارند، دچار شده و به تدریج از محتوای اصلی خود خارج شود و سرانجام به انحراف یا شکست مبتلا گردد. این آفات، «ناشی از عوامل فطری، روانی و اجتماعی» است که به صورت بسیار نامحسوس و خزنده، جامعه انقلابی را تحت تأثیر و نفوذ خود قرار داده و خسارات خود را با خالی کردن انقلاب از محتوای اصلی و درونی آن وارد می آورند.»19
برخی از این آفات عبارتند از:
1 - نفوذ اندیشه های بیگانه، 2- تجددگرایی افراطی، 3- ناتمام گذاشتن انقلاب، 4- نفوذ و رخنه فرصت طلبان، 5- بازگشت به سوی فرهنگ ها و ارزش های پست و طرد شده، 6- خستگی نیروهای انقلابی و از دست دادن روحیه انقلابی، 7- اختلاف و تفرقه، 8- پشت کردن از معنویات و روآوری به مادیات و زخارف دنیوی، 9- فسق و فساد و ترک امر به معروف و نهی از منکر، 10- نادیده گرفتن اوامر و فرامین رهبری انقلاب، و عوامل دیگر20...
چنانچه نیروهای انقلابی در مبارزه با مشکلات، فشارها، مخالفت ها و آفات انقلاب، موفق نشوند، خطر از دست رفتن انقلاب وجود دارد. بسیجیان به دلیل این که از دلسوزان و دوستداران واقعی انقلاب اسلامی هستند، باید بیشترین سهم را در رفع آفات انقلاب برعهده گیرند.
آنان با وحدت و اتحاد و ترغیب و تشویق آن در میان امت، پرهیز از اختلاف و تفرقه، انتشار امور معنوی و مبانی مذهبی در جامعه به ویژه در میان جوانان، شناخت دقیق دشمنان و آگاهی از ترفندهای گوناگون عناصر ضدانقلاب (داخلی و خارجی) و جلوگیری از ضربه فرصت طلبان به انقلاب، می توانند در صیانت راه انقلاب و تداوم آن، گام های مؤثری را بردارند. یقیناً این نیروهای مخلص، کارآیی خود را در این زمینه با هوشیاری، ارتقاء آگاهی و بینش، حضور مستمر و فعال در صحنه های انقلاب می توانند دوچندان کنند. زیرا اگر آنان عرصه را خالی کنند، ضمن این که دشمن از این یأس و سرخوردگی شاد می شود، نیروهای فرصت طلبان و نامحرمان با انقلاب، در جهت مسخ ارزش های انقلاب و تهی نمودن آن از درون اقدام می کنند.
2 - بسیجی و معنویت و اخلاق
حفظ معنویت انقلاب که از آرمان های مهم و اساسی آن است همراه با حفظ معارف و اخلاق اسلامی از ضروریات اصلی است که بسیجیان مکلف به آن می باشند. تکیه بر معنویات به صورت عملی، آنچنان که دیگران در چهره بسیجی روح عرفان و معنویت را مشاهده کنند و متخلق بودن به اخلاق اسلامی از اموری است که باید بسیجیان خود را عامل بدان بدانند و این خصوصیات به طور عینی و عملی در وجود آنها متجلی باشد.
بسیجیان می بایست زبان گویای انقلاب، اسوه و الگویی صادق، نمونه بارز و مجسم مؤمن اسلام باشند. انقلاب ما یک انقلاب الهی، ارزشی و معنوی بود و از اهداف عمده آن، حاکمیت اخلاق و معارف اسلامی درجامعه است. بسیجیان با ارزش گذاشتن به معنویات و عمل نمودن به دستورات دینی و دارا بودن اخلاق اسلامی، می توانند در حفظ، تبلیغ و اشاعه فرهنگ و معارف اسلامی بکوشند و دیگران را به ارزش های اسلامی راغب سازند. آنها با اهتمام دراجرای امر به معروف و نهی از منکر از راه زبان و عمل، به معارف دین که خود زیربنا و اساس انقلاب اسلامی است ارج می نهند و در نتیجه، فضای جامعه را سالم و سلامت حرکت انقلاب را تأمین می کنند.
بسیجیان می توانند پاسدار معروفات جامعه باشند و بازدارندگان منکرات. آنها می توانند با صبر و استقامت و فداکاری خویش، با عرفان و شناخت و اخلاق نیکو، با بزرگ منشی و تعاون و همکاری با دیگران، نمونه ای از انسان والای اسلامی باشند که خود را متعهد به انجام رسالتی بزرگ می دانند.
آنان می توانند عملاً درسهای مختلفی از عشق و ایثار، استقامت و معنویت و اخلاق و... را به جامعه بیاموزند و از این نظر، اسوه ای عملی برای دیگران قرار گیرند. الگویی که ساخته انقلاب است و می تواند راه انقلاب را در زمینه تحول بخشیدن به جان و نفوس انسانها تداوم بخشد.
بسیجیان می توانند اسوه های انقلاب، اسلام و مکتب باشند و در پرورش انسانها تأثیر عملی و مثبت داشته باشند. می توانند در تقویت اراده دیگران و در برانگیختن حس اعتماد به نفس و اتکاء به خویشتن در دیگران مؤثر باشند و در تربیت نسلی قوی، با اراده و مصمم، نقش بسزایی داشته باشند منوط به این که از نقش خود آگاه بوده و عملاً زمینه چنین رسالت مهمی را فراهم سازند.
بسیجیان با خودسازی و تقویت اراده خویش، حضور در صحنه های مختلف، زدودن یأس و نومیدی و نهراسیدن از مشکلات، می توانند افرادی مؤثر در خدمت جامعه و انقلاب باشند و این خود پیروزی بزرگی است، چنان که در سخنان امام راحل«ره» بدان اشاره شده است: «... پیروزی این نیست که ما فقط طاغوت را از بین ببریم، پیروزی اصیل آن است که ما بتوانیم مبتدل بشویم به یک موجود انسانی، الهی، اسلامی که همه کارهایمان، همه عقایدمان، همه اخلاقمان، همه اسلامی باشد.» 21
و درباره اهمیت معنویات می فرماید: «عمده معنویات یک مملکت است... من از خدا می خواهم که معنویات ما را رشد بدهد.» 22
بنابراین، اسوه بودن بسیجیان منزلت کمی نیست. از شؤون انبیاء الهی است. «لقد کان لکم فی رسول الله اسوه حسنه» (احزاب/21). هدف تعالیم همه انبیاء، انسان سازی است. چنان که «هدف عمده اسلام با توجه به تمامی ابعاد، انسان سازی است.» 23
3 - بسیجی و علم و دانش
پیشرفت و ترقی علمی- فناوری با توسعه و خودکفایی کشور، ارتباط تنگاتنگ دارد. هرچه کشوری از توان علمی بالا و از صنعت و فناوری پیشرفته برخوردار باشد، با همت و پشتکار و نیروی ایمان مردم فعال آن، می تواند مراحل توسعه و سازندگی را در زمان کوتاهتر طی کرده و نیازهای خود را به دور از وابستگی به قدرتهای استعماری مرتفع سازد.
اکنون که «به مرحله حساسی از دوران انقلاب خود رسیده ایم، دوران سازندگی، دورانی که باید از ثمرات انقلابمان مردم محروم و ستمدیده ایران بهره مند شوند، دورانی که باید شکوه نظام عدل اسلامی را لمس کنند» 24، بسیجیان در این زمینه می توانند بسیار مؤثر باشند. آنها با فرا گرفتن علوم و فنون روز، کسب آگاهیها و تجارب معمول، چه از راه تحصیل در دانشگاه ها و مراکز علمی، چه به صورت تجربی و کار در صنایع و مراکز تولیدی، با ابتکارات، اختراعات و نوآوری ها و با به کار گرفتن خلاقیت های ذهنی خود در عرصه سازندگی و توسعه کشور می توانند در کنار دیگران نقش عمده ای ایفا کنند.
بسیجیان باید توان علمی خویش را بالا برده و با افزایش مهارتها و دست یافتن به تجارب و تخصص های لازم، هرکدام در رشته و حرفه ای، با اخلاص و دلسوزی که نسبت به انقلاب دارند، چرخ های تولید، خودکفایی و استقلال واقعی مملکت را به گردش درآورند.
به تعبیر رهبر فقید انقلاب اسلامی، با سقوط قدرت شاه «سدی که مانع از حرکت بود شکسته شد، لکن ما مراحل بسیار مشکل داریم که باید با تشریک مساعی همه ملت و دعای همه ملت، این مشکلات رفع بشود.» 25
4 - بسیجیان و امور نظامی
هرچند دوران جنگ و دفاع پایان یافته و اینک در دوران آرامش و بازسازی به سر می بریم، لیکن بسیجیان با آشنایی عملی که با امور نظامی داشته و با تجاربی که از حضور در صحنه های مختلف نبرد پیدا کرده اند، می بایست روحیه نظامی و سلحشوری خود را حفظ و تقویت نمایند و با مراقبت از بنیه رزمی و حالات بسیجی خود، تجارب گرانبهای دوران دفاع مقدس را به دست فراموشی نسپارند.
علاوه بر این آمادگی فردی، از طریق انتقال و آموزش تجربه های رزمی و نظامی و کسب آموزشهای جدید و غافل نماندن از سلاحهایی که روزگاری آشنای دستان توانمند آنها بوده، آمادگیهای رزمی و نظامی خویش را افزایش و استمرار بخشند. البته این امر نیاز به برنامه ریزی و هماهنگی دارد که بر عهده نهادها و مراکز مسئول می باشد.
5 - بسیجیان و عرصه فرهنگ و هنر
بسیجیان با شناخت و آگاهی از فرهنگ ناب اسلامی و ارزشهای والای آن، سپس پاسداری از آن ارزشها و جلوگیری از هجوم دشمنان به عرصه این فرهنگ، می توانند حافظ اصالتها و ارزشهای انقلاب باشند. پس از شناخت ارزشها و اصالتهای فرهنگی، معرفی و تبلیغ آنها در جامعه، انجام کارهای اصولی و محتوایی به منظور رسمیت بخشیدن و ترویج آنها، چه از راه آموزش، یا در قالب فیلم و دیگر برنامه های هنری، ضرورت می یابد.
اگر خواهان جامعه ای واقعا اسلامی هستیم باید آن چنان فرهنگ اصیل اسلامی را به مردم شناساند و نیروهای جامعه را با این فرهنگ و ارزشهای آن آشنا کرد که تاثیر فرهنگ بیگانه بر آنها به حداقل کاهش یابد. بی شک وقتی داشته های فرهنگی و مذهبی خود را به صورت مناسب و صحیح عرضه نماییم و رغبت و جاذبه مردم را نسبت به آن برانگیزیم، فرهنگ منحط غرب، زمینه ای برای نفوذ در جامعه اسلامی نخواهد داشت.
بسیجیان در عرصه فرهنگ، چه در امر تعلیم و تربیت کودکان و جوانان و چه در کارهای هنری در ابعاد مختلف آن مانند: فیلم و سینما، تئاتر، نویسندگی و خلق آثار بدیع، شعر و ادبیات، هنرهای نمایشی و تفریحی و... می توانند ضمن پرورش استعدادهای خود، نقش موثر خویش را به نمایش گذارند.
بسیجیان با شرکت در مراسم و محافل فرهنگی، جشنها، سرگرمیها، امور ورزشی می توانند در سالم سازی فضای فرهنگی جامعه و جذب جوانان به امور سالم از روآوری آنان به ناهنجاری های اجتماعی و انحرافات و فرهنگ بیگانه جلوگیری کنند. آنها که در جبهه های نبرد، زیباترین صحنه ها را آفریدند و هرکدام راویان زنده خاطره ها هستند، قادرند که در زمینه های گوناگون فرهنگی، خالق آثاری زیبا باشند. هرکدام می توانند هنرمندی قابل، نویسنده ای توانا، شاعر و ادیبی خوش ذوق، و قهرمانی شایسته باشند و باهنر خود به فرهنگ جامعه و فرهنگ انقلاب خدمت نمایند.
6 - بسیجیان و رهبری
رهبری یکی از ارکان مهم هر انقلابی است که در تبیین استراتژی انقلاب، پیروزی و سپس هدایت و تداوم آن نقش اساسی دارد. از این رو، پیوند بسیجیان با رهبری انقلاب بسیار مهم است. اطاعت و تبعیت از فرامین رهبری اقدامی است در جهت تداوم انقلاب و حمایت از آن. این ارتباط ضمن نمودار ساختن پیوند معنوی بسیجیان با سلسله ولایت و اعتقاد به نظام نبوت و امامت در فرهنگ شیعی، نگرش او را نسبت به مسئله حکومت و رهبری در عصر غیبت امام زمان(عج) نیز نشان می دهد.از طرفی اگر بسیجی خواهان حفظ انقلاب و دستاوردهای آن است و سعی در رفع مشکلات آن دارد، استحکام پیوند او با رهبری، ضامن تحقق این خواسته می باشد. او می تواند با اتصال به رشته ولایت و رهبری، اتصال خود را با انقلاب اسلامی حفظ نموده و رسالت خویش را در قبال آن، که همانا حفظ ارزشها و تلاش در جهت تحقق اهداف و آرمانهای آن است، به انجام برساند.
نتیجه
از مجموع آنچه بیان شد می توان نتیجه گرفت که بسیجیان در قبال انقلاب اسلامی تعهدی عظیم و رسالتی بزرگ دارند، پیمانی که با شهدای همرزم خود داشتند که پاسدار راه و اهداف آنان باشند. این تعهد را با انجام رسالتی که در پاسداری و تداوم راه انقلاب برعهده دارند، می توانند ادا کنند. آنان در عرصه های مختلف سیاسی، اقتصادی، علمی، فرهنگی، معنوی می توانند به انقلاب اسلامی خدمت کرده و در رفع مشکلات آن بکوشند کار و تلاش آنها در این زمینه ها نشان دهنده عزم و اراده استوار آنان و شوق و علاقه شان به حفظ انقلاب و سازندگی ایرانی آباد، مستقل و سعادتمند است.